1. Jak można porównać pojazdy ICE (wyposażone tylko w silnik spalinowy), PHEV (hybrydowe pojazdy elektryczne typu plug-in) i BEV (pojazdy elektryczne zasilane jedynie energią zgormadzoną w baterii) pod względem całkowitego kosztu posiadania (TCO)??

To, czy najlepszą opcję dla Ciebie stanowią pojazdy ICE, PHEV czy BEV, zależy od precyzyjnego określenia planowanego przebiegu pojazdu i szeregu innych różnorodnych czynników, a ponadto wymaga przeprowadzenia dogłębnej analizy dotyczącej lokalnych uwarunkowań w kraju, w którym pojazd będzie użytkowany. Jednakże trzy czynniki wyróżniają się jako kluczowe w tym kontekście: Po pierwsze wybór samych pojazdów, w tym ich wyposażenia, dokładnych parametrów silnika, mocy wyjściowej, zużycia energii, wszelkiego wyposażenia dodatkowego itd. Po drugie kraj i jego sytuacja gospodarcza: subsydia, koszt energii (paliwa oraz energii elektrycznej) oraz opodatkowanie, które może bardzo się różnić. I po trzecie kierowcy i ich styl jazdy. Jakie opcje ładowania mają do dyspozycji Twoi kierowcy i jak spokojny, płynny lub sportowy jest ich styl jazdy? Czy chodzi głównie o przejazdy autostradami, czy raczej trasy w terenie miejskim? Wszystkie te czynniki mają duży wpływ na optymalną wydajność układu napędowego i rzeczywisty całkowity koszt posiadania.

2. Czy samochody elektryczne będą miały wpływ na bezpieczeństwo moich kierowców?

Prowadzenie samochodu elektrycznego to nieco inne doświadczenie w porównaniu do modelu wyposażonego wyłącznie w silnik spalinowy. Charakterystyka elektrycznego układu napędowego zachęca do jazdy bardziej płynnej i zrelaksowanej. Brak hałasu silnika tworzy również spokojne środowisko, które jest bardziej odpowiednie dla bezpiecznej jazdy niż pracujący na wysokich obrotach silnik spalinowy. Pojazdy całkowicie elektryczne są również wyposażone w specjalne funkcje, które mogą poprawić bezpieczeństwo kierowcy. Na przykład hamowanie regeneracyjne. Jest to duży atut w porównaniu z pojazdami z silnikiem spalinowym, ponieważ samochód automatycznie zaczyna zwalniać, gdy tylko kierowca zdejmie nogę z pedału gazu. W przypadku, gdy kierowca hamuje w celu uniknięcia niebezpiecznej sytuacji, samochód elektryczny zacznie zwalniać wcześniej i szybciej niż spalinowy.

3. Jaka jest najtańsza metoda ładowania?

Ładowanie samochodu elektrycznego może wydawać się bardziej skomplikowane niż tankowanie pojazdu z silnikiem spalinowym. Nie chodzi tylko o znalezienie stacji benzynowej i zapłacenie określonej kwoty za litr. Można to jednak zrobić na różne sposoby, w zależności od potrzeb kierowcy i dostępnej infrastruktury – w domu, w biurze, na ulicy czy przy autostradzie. Z punktu widzenia kosztów ładowanie w domu lub w biurze jest najbardziej przystępnym rozwiązaniem, ponieważ cena kWh jest określona w zawartej z dostawcą energii umowie i niższa niż cena prądu oferowanego w przestrzeni publicznej. Ładowanie na ulicy jest bardzo wygodne, ale utrudnia je brak regulacji i przejrzystości w zakresie podejścia do ustalania cen. Cena za kWh może się różnić w zależności od operatora, a w niektórych krajach kierowcy mogą być obciążani ceną za minutę ładowania zamiast ceny za kWh lub dodatkowo do niej. W przypadku wolnego ładowania rachunek może być wyższy i mniej przewidywalny niż w domu lub w biurze. Najdroższym sposobem ładowania jest ładowanie szybkie. Niemniej jednak ładowanie szybkie ma dość ograniczony zakres i jest wykorzystywane głównie podczas długich podróży. Dlatego zdecydowanie zaleca się zapewnienie pracownikom biurowych i domowych urządzeń do ładowania (wallbox). Pozwala to dokładnie monitorować sesje ładowania i zapewnia korzyści wynikające z niskiego kosztu energii elektrycznej w porównaniu z cenami paliwa.

4. Jak wiarygodny jest wynik dotyczący zasięgu, określony na podstawie testów cyklu kombinowanego WLTP i podawany przez producentów samochodów (OEM)?

Zasięg WLTP, podobnie jak szacunki zużycia paliwa WLTP dla pojazdów spalinowych, jest mierzony w „idealnych warunkach”, które prawie nigdy nie występują w praktyce na drogach publicznych. Oznacza to, że rzeczywisty zasięg pojazdów elektrycznych jest niższy – średnio o 15%–20% w stosunku do podawanego zasięgu WLTP. Dokładna wartość zależy od wielu różnych czynników, takich jak temperatura, ukształtowanie terenu, prędkość i wykorzystanie różnorodnych funkcji, takich jak klimatyzacja, ogrzewanie i podgrzewanie foteli – jednak najważniejszym z tych czynników, jest prędkość.

5. Co dzieje się z akumulatorami po zakończeniu cyklu życia pojazdu i czy pojazdy elektryczne są w 100% neutralne pod względem emisji CO2? Jaki jest wpływ pojazdów elektrycznych na środowisko?

Jak każdy produkt stworzony przez człowieka, pojazd elektryczny nie jest całkowicie wolny od emisji. W praktyce wydobycie surowców, produkcja samochodów, ich wysyłka, a nawet sama produkcja energii elektrycznej to źródła emisji CO2. Należy jednak porównać tę technologię z pojazdami spalinowymi, których cykl produkcyjny jest również źródłem emisji CO2, ale które następnie emitują znacznie więcej CO2 w całym cyklu życia poprodukcyjnego. Przede wszystkim spalają one paliwo jako źródło napędu. Paliwo to zostało wcześniej wydobyte, przetransportowane, po czym było rafinowane i przetwarzane – w każdym z tych procesów ma miejsce wysoka emisje CO2. Co więcej, akumulatory samochodowe mogą zostać przeznaczone do innego zastosowania, gdy osiągną poziom 70% początkowej pojemności ładowania (uważanej za niewystarczającą dla dalszego użytkowania w samochodach). Mogą być wówczas używane do magazynowania energii i nadal pełnią swoją funkcję, zapobiegając wysokim emisjom CO2. I wreszcie, podobnie jak wszystkie akumulatory, zostaną one poddane recyklingowi. Najnowsze technologie recyklingu pozwalają na ponowne użycie 90% materiałów, z których zbudowano baterię. Ponadto producenci pojazdów dążą do osiągnięcia neutralności węglowej w całym procesie produkcji pojazdów elektrycznych, czy to optymalizując metody produkcji i proces logistyczny, czy też kompensując wytworzone C02 poprzez proekologiczne inicjatywy, jak sadzenie drzew.

6. Jak wybrać pojazd zapewniający największy zasięg dla moich pracowników?

Obecnie pojazdy elektryczne dostępne są w wielu opcjach i segmentach, a także z różnymi pojemności akumulatorów i różnymi silnikami elektrycznymi. Niektóre marki stosują bardziej wydajną technologię układu napędowego niż inne. Wszystkie te czynniki mają wpływ na rzeczywisty zasięg pojazdu elektrycznego. Idealnie byłoby wybrać samochód elektryczny, który oferuje najlepszą kombinację masy (lżejszy = lepszy), pojemności akumulatora (większa = lepszy) i mocy (mniejsza moc = większy zasięg, choć często jest on związany z większą pojemnością akumulatora) w połączeniu z jego właściwościami aerodynamicznymi (często wyrażanymi jako „Cx”, czyli współczynnik oporu: niższy = lepszy). Co więcej, niektóre opcje mogą zapewnić zwiększenie zasięgu pojazdu elektrycznego, na przykład pompa ciepła – stanowiąca wyposażenie standardowe w niektórych modelach, ale opcjonalne w innych – pomaga zoptymalizować temperaturę akumulatora i wnętrza samochodu, w szczególności w chłodniejsze dni zimowe. W przypadku dłuższych podróży należy również korzystać z funkcji szybkiego ładowania, która umożliwia ładowanie z prędkością 100 kW (lub wyższą, jeśli pojazd jest do tego przystosowany) prądem stałym (DC). Najlepszy zasięg dopasowany do potrzeb Twoich pracowników niekoniecznie oznacza najwyższy zasięg. Jeśli duży zasięg nie jest potrzebny, inwestycja w samochód o większym zasięgu nie jest opcją najbardziej opłacalną. Wybierz zasięg, który odpowiada średniemu użytkowaniu pojazdu, a nie użytkowaniu szczytowemu. Jeśli pracownik przejeżdża 100 km dziennie z możliwością ładowania w domu i biurze, nie ma potrzeby inwestowania w pojazd o zasięgu przekraczającym 250 km. Oczywiście nie należy w tym przypadku wybierać pojazdu o zasięgu 100–150 km, ponieważ pewna rezerwa jest potrzebna na wypadek nieprzewidzianych sytuacji.

7. Czy należy martwić się zmniejszeniem pojemności baterii w okresie leasingu?

Jak każda bateria litowo-jonowa, akumulator pojazdu elektrycznego z czasem traci pojemność, chociaż pogorszenia stanu akumulatorów pojazdów elektrycznych nie można porównywać z laptopem lub telefonem komórkowym. Pojazdy elektryczne mają zwykle lepsze systemy zarządzania pracą akumulatora w porównaniu z przenośnym komputerem lub telefonem. Zapobiegają one działaniu poszczególnych ogniw akumulatorowych poza ich bezpiecznym zakresem roboczym – na przykład podczas ekstremalnego nagrzewania się w czasie ładowania – zapewnia to wydłużenie żywotności akumulatorów. Wiele badań i raportów klientów opracowanych w okresie ostatnich dziesięciu lat dostarcza dowodów na to, że pogarszanie się stanu akumulatora pojazdu elektrycznego jest na ogół nieznaczne w pierwszych kilku latach cyklu życia pojazdu, przy średnim spadku pojemności wynoszącym zaledwie 2–3% rocznie. Dzięki ciągłym postępom w dziedzinie rozwoju akumulatorów producenci zapewniają zwykle obecnie 7–8 lat gwarancji na średni przebieg wynoszący od 150 000 do 160 000 km – w zależności od producenta pojazdu i kraju. Oto proste wskazówki dotyczące przedłużenia żywotności akumulatora pojazdu elektrycznego:

• Akumulator należy ładować tylko do poziomu wymaganego dla codziennych przejazdów. Optymalne jest używanie akumulatora w stanie naładowania wynoszącym 20–80%.

• Z szybkiego ładowania należy korzystać tylko podczas dłuższych podróży i przy niskim poziomie naładowania akumulatora.

• Szybkie ładowanie przyczynia się w większym stopniu do zużycia akumulatora niż ładowanie wolne ze względu na ciepło generowane podczas ładowania akumulatora.

• Należy unikać ładowania do 100%, gdy nie jest to konieczne.

• Należy unikać całkowitego rozładowania baterii i zamiast tego częściej ładować samochód elektryczny.

• Zamiast utrzymywać akumulator pojazdu elektrycznego na wyższym poziomie naładowania, gdy wiesz, że nie będzie on używany przez dłuższy czas, należy zachować niski poziom i naładować akumulator bezpośrednio przed użytkowaniem.

8. Jakie są główne czynniki, o których należy pamiętać przy przejściu z samochodów spalinowych na elektryczne?

Przy wyborze pojazdu elektrycznego nie można stosować konwencjonalnego podejścia dotyczącego samochodów spalinowych, ponieważ nie ma jednego uniwersalnego rozwiązania. Należy przeprowadzić dokładną analizę w celu określenia najlepszego możliwego dopasowania do potrzeb każdego kierowcy. Najważniejsze czynniki, które należy wziąć pod uwagę są następujące:

• Mimo dotacji i zachęt finansowych dotyczących zakupu pojazdów elektrycznych nadal są one droższe niż analogiczne modele samochodów z silnikiem spalinowym. Biorąc pod uwagę szybki rozwój i szerszy zakres zastosowania nowych technologii, przewidujemy, że ceny wyrównają się do roku 2025. Ponieważ nie możesz polegać na sieci stacji paliw, musisz doskonale znać wszystkie dostępne opcje ładowania: od ładowania w domu po sieć stacji ładujących.

• Generalnie pojazdy elektryczne są tańsze niż ich odpowiedniki spalinowe pod względem całkowitego kosztu posiadania, trzeba jednak wziąć pod uwagę koszt różnych opcji ładowania. Ładowanie akumulatora zajmuje więcej czasu niż napełnianie zbiornika paliwa, dlatego ładowanie musi być planowane z wyprzedzeniem.

• Najpopularniejsze pojazdy elektryczne mają mniejszy zasięg niż samochody z silnikiem spalinowym, a więc ładowanie jest wymagane częściej niż tankowanie.

9. Jaka jest różnica między ładowaniem w domu, biurze, publicznych stacjach wolnego oraz szybkiego ładowania?

Jako kierowca pojazdu elektrycznego będziesz mieć dostęp do różnych rozwiązań dotyczących ładowania i możesz zastanawiać się, które z nich jest najbardziej wydajne i najtańsze. Kluczową różnicą między samochodem z silnikiem spalinowym a pojazdem elektrycznym jest to, że przez większość czasu ładujesz swój samochód, gdy nie jest on używany, czy to w biurze, czy w domu w nocy. Tak więc większość ładowania powinna normalnie odbywać się za pomocą ładowarki wolnej. Jednak standardy wolnych ładowarek mogą się różnić w zależności od kraju. Na przykład we Francji standard ładowarek domowych to 7,4 kWh, a w Holandii lub w Niemczech – 22 kWh. Chociaż będzie to mieć wpływ na prędkość ładowania, ładowanie w domu lub w biurze pozostaje najbardziej wydajnym rozwiązaniem dla Twojego samochodu oraz Twojego pracodawcy. Ładowanie w sieci publicznej może również mieć pewne zalety, ponieważ możesz zyskać dodatkowy zasięg w przypadku wizyt u klientów, w przerwie na lunch, a nawet podczas zakupów. Jednak koszty ładowania publicznego są wciąż regulowane w mniejszym stopniu (choć z czasem się to zmieni) i obecnie, rozwiązanie to jest bardziej kosztowne niż ładowanie w domu lub w biurze (a nawet droższe niż tankowanie). Możesz również wyjeżdżać swoim pojazdem elektrycznym w długie podróże, zarówno w celach zawodowych, jak i na wakacje z rodziną. W takich sytuacjach możesz ładować samochód za pomocą ładowarek szybkich. Ładowarki tego rodzaju stanowią wyraźną wartość dodaną, ponieważ umożliwiają naładowanie akumulatora do mniej więcej 80% w czasie 30 minut lub nawet krótszym. Są one jednak kosztowne w porównaniu do ładowania wolnego.

10. Czy można ładować samochód elektryczny z domowego gniazdka zasilania i jakie mogą być tego konsekwencje?

Krótka odpowiedź brzmi „tak”, ale nie jest to najlepszy sposób ładowania pojazdu elektrycznego. Ładowanie z gniazdka domowego jest najwolniejszym sposobem ładowania pojazdu elektrycznego i chociaż gniazdko domowe jest w stanie zapewnić prąd o natężeniu 13 amperów, w przypadku większości pojazdów pobierane będzie tylko 10 amperów, aby zapobiec możliwości przegrzania kabli. Oznacza to, że ładowanie Twojego samochodu będzie trwało dłużej (około 2,5 kWh na godzinę – na przykład w przypadku modelu Nissan Leaf z akumulatorem 40 kWh pełne naładowanie będzie trwać do 16 godzin). Należy również uważać na gniazdka zasilania, w których mogą wystąpić wysokie wartości szczytowe prądu, np. w przypadku, kiedy gniazdko mogło zostać dodane jako przedłużenie i może być bardziej narażone na przegrzanie. Do ładowania samochodu elektrycznego w domu nie wolno używać przedłużaczy, ponieważ nie są one przeznaczone do ładowania pojazdów.

11. Czy pojazdy elektryczne są bezpieczne?

Tak, podobnie jak ich odpowiedniki z silnikiem spalinowym, pojazdy elektryczne muszą spełniać te same normy bezpieczeństwa. Samochody są zaprojektowane i zbudowane tak, aby zapewnić kierowcom wysoki poziom bezpieczeństwa i zachować integralność akumulatora w razie wypadku. Spojrzenie na pierwszą dziesiątkę pojazdów ocenianych przez Euro NCAP (europejska niedochodowa organizacja zajmująca się oceną bezpieczeństwa pojazdów, z siedzibą w Belgii) wskazuje, że większość pojazdów wymienionych w tej klasyfikacji stanowią pojazdy elektryczne. Układy elektryczne wysokiego napięcia są zaprojektowane tak, aby były bezpieczne w razie wypadku. Nawet w przypadku uderzenia pojazdu elektrycznego o wodę pasażerowie nie zostaną porażeni prądem. Chociaż pożary pojazdów elektrycznych często budzą wielki rozgłos, badania przeprowadzone w kilku krajach pokazują, że samochody elektryczne nie są bardziej narażone na pożary niż inne pojazdy. Oprócz samego samochodu, technologia elektryczna zmienia również sposób jazdy, a charakterystyka układu napędowego pojazdów elektrycznych zachęca do płynniejszego i bardziej relaksującego, a zarazem bezpieczniejszego stylu jazdy.

12. Jak wybrać najbardziej odpowiednią moc ładowarki?

Ładowanie pojazdu elektrycznego jest oczywiście kwestią mocy ładowarki i specyfikacji pojazdu. Możesz podłączyć samochód do domowego gniazdka zasilania, które zapewnia 2–3 kWh lub – alternatywnie – do superładowarki, która dostarcza do 300 kWh. Należy jednak pamiętać, że taka moc ładowania może okazać się całkowicie bezużyteczna, jeżeli ładowarka wbudowana w Twoim pojeździe nie przyjmuje więcej niż określoną ilość kWh. Każdy pojazd jest wyposażony w dwie ładowarki pokładowe: jedną do ładowania wolnego (prądem przemiennym), a drugą do ładowania szybkiego (prądem stałym). Większość pojazdów nie akceptuje więcej niż 11 kWh w przypadku prądu przemiennego i 100 lub 150 kWh dla prądu stałego, chociaż w katalogu opcji podawana jest wyższa pojemność. Sugerujemy skupienie się bardziej na możliwościach ładowania samych pojazdów niż na ładowarkach.

13. Czy realistyczne jest korzystanie z pojazdów elektrycznych na długich dystansach z zachowaniem ograniczeń prędkości (120–130 km/h)?

Pojazdy elektryczne radzą sobie najlepiej w środowisku miejskim, ponieważ mogą odzyskiwać energię dzięki hamowaniu regeneracyjnemu. Ich zużycie energii znacznie wzrasta w przypadku jazdy z dużą prędkością. Ponieważ hamowanie jest w takim przypadku rzadkie, silnik elektryczny nie może korzystać z funkcji odzyskiwania energii (KERS) i dlatego stale zużywa energię elektryczną. W związku z tym częste korzystanie z autostrad i jazda z dużą prędkością wymagają odpowiedniego planowania. Ponieważ sieć stacji ładowania w całej Europie stale się rozwija, kierowcy pojazdów elektrycznych powinni śledzić najnowsze informacje mówiące, gdzie mogą skorzystać z ładowarek na najpopularniejszych trasach autostradowych. Są to zazwyczaj ultraszybkie ładowarki prądu stałego, zapewniające ładowanie z mocą powyżej 100 kW. W oparciu o zużycie paliwa i rozmiar akumulatora powinieneś być w stanie obliczyć swój zasięg do najbliższej stacji ładowania. Średnie zużycie prądu przez większość pojazdów elektrycznych podczas jazdy na autostradzie wynosi około 25 kWh na 100 kilometrów. Można je poprawić, jadąc w strumieniu aerodynamicznym innych pojazdów.

14. Jakiego rodzaju kabla elektrycznego potrzebuję?

W większości sytuacji potrzebny będzie kabel ładujący Mode 3, ale możesz również potrzebować przełączek, jeśli chcesz podłączyć samochód do gniazdka domowego lub podobnego. Także w tym przypadku kable ładujące podlegają przepisom lokalnym, ponieważ w niektórych krajach, takich jak Francja, obowiązujące przepisy zabraniają wyposażania ładowarek prądu przemiennego we wbudowany kabel. Kierowca musi się więc upewnić, że ma zawsze w bagażniku odpowiedni kabel. Naszą sugestią jest upewnienie się, że kable są wliczone w zestaw konfiguracji samochodu lub mogą zostać wybrane jako wyposażenie opcjonalne. Ponadto należy upewnić się, że dostarczone kable są wystarczająco długie – może to pomóc w uniknięciu trudnych sytuacji, gdy stacja ładująca znajduje się zbyt daleko od samochodu.

15. Jaki wpływ na moje rachunki za prąd będzie mieć ładowanie pojazdu elektrycznego?

Twój rachunek za prąd z pewnością wzrośnie, a jego wysokość może nawet Cię zaszokować, jeżeli nie weźmiesz tego pod uwagę przy zakupie pojazdu elektrycznego. To, o ile wzrośnie Twój rachunek, zależy od tego, jak często ładujesz pojazd, ale z pewnością możesz obliczyć, ile energii zużywa Twój samochód. Jeżeli masz zamontowaną inteligentną ładowarkę domową, powinieneś być w stanie sprawdzić, ile kWh energii elektrycznej zużywa Twój pojazd przy każdym ładowaniu. Dzięki temu możesz obliczyć, ile wydajesz na energię elektryczną do samochodu. Jeżeli nie masz inteligentnego licznika, możesz wykonać przybliżone obliczenia w oparciu o parametry akumulatora. Patrz przykład poniżej:

Tesla Model 3 Long Range = akumulator 70,0 kWh

Koszt prądu elektrycznego za kWh = 0,75 PLN*/kWh

Rozmiar akumulatora (70 kWh) x Koszt prądu elektrycznego (0,75 PLN/kWh) = Suma (52,5 PLN)